Foto: HANS VAN GEFFEN
Een wijdverbreid probleem in Catalonië
De Catalaanse krant El Punt Avui publiceerde op 7 augustus 2025 een artikel getiteld “Urbanitzacions de segona”, waarin een zorgwekkend beeld werd geschetst: bijna 1.500 urbanisaties zijn geregistreerd in Catalonië en bijna de helft daarvan is nog steeds niet geregulariseerd door hun gemeente. Dit gebrek aan regularisatie verhindert of vertraagt de levering van essentiële openbare diensten (water, verlichting, wegen, riolering), ondanks het feit dat bewoners belastingen betalen.
De Diputació de Barcelona heeft 367 urbanisaties met tekorten geïdentificeerd, verspreid over 118 gemeenten. Sinds 2018 zijn slechts een tiental van hen geregulariseerd en aangesloten op de gemeentelijke netwerken. De cijfers spreken voor zich:
- 83 % heeft geen of nauwelijks basisvoorzieningen.
- 74 % heeft geen enkele winkel.
- 50 % heeft geen openbare voorzieningen.
- 20 % ligt in een niet-bebouwbare zone (natuurparken, enz.).
Planas del Rey: een typisch, maar verergerd geval
Planas del Rey illustreert dit structurele probleem perfect, maar met verergerende factoren. Hier werd de voormalige EUCC (Entitat Urbanística Col·laboradora de Conservació) in 2016 ontbonden nadat zij onwettig was verklaard. Toch weigert de gemeente Pratdip nog steeds de minimale diensten te leveren, met als excuus dat de urbanisatie niet “geïntegreerd” is.
Deze blokkade is niet alleen technisch of financieel: zij is ook politiek. Al jaren verschuilt de gemeente zich achter het ontbreken van een officiële oplevering om zich te onttrekken aan haar verplichtingen, ondanks wettelijke bepalingen die deze diensten in bewoonde gebieden voorschrijven.
Een nieuw wettelijk kader: decreet-wet 2/2025
In werking getreden op 27 februari 2025, brengt het decreet-wet 2/2025 van de Catalaanse regering belangrijke veranderingen met zich mee:
- Het maakt het nu mogelijk voor gemeenten om minimale diensten te leveren, zelfs in niet-bebouwbare gebieden.
- Het staat de invoering toe van autonome oplossingen (zoals collectieve septic tanks) wanneer aansluiting op een openbaar netwerk onmogelijk is.
- Het opent de weg voor stapsgewijze oplevering van infrastructuur, waardoor eigenaars niet in één keer alle kosten hoeven te dragen.
- Het versterkt de transparantie door gemeenten te verplichten hun stedenbouwkundige plannen te publiceren in een voor iedereen toegankelijk register.
Concreet betekent dit voor Planas del Rey dat er geen enkele serieuze wettelijke grond meer bestaat om de minimale diensten te weigeren. Het probleem is niet langer om het recht te bewijzen: het gaat er nu om de gemeente te dwingen de wet toe te passen.
En nu?
Dit nieuwe juridische kader opent nieuwe actiemogelijkheden:
- Eisen van de officiële publicatie van de stedenbouwkundige situatie van Planas del Rey.
- Verzoek om een stapsgewijze oplevering van de infrastructuur.
- Gebruikmaken van de jurisprudentie en de bepalingen van het decreet-wet om een administratief of gerechtelijk beroep te ondersteunen.
- De publieke opinie mobiliseren door te benadrukken dat Planas geen geïsoleerd geval is, maar een emblematisch voorbeeld van een “tweede klasse” urbanisatie die de wet nu mogelijk maakt te regulariseren.
Conclusie
Het artikel van El Punt Avui herinnert ons eraan dat Planas del Rey deel uitmaakt van een probleem dat heel Catalonië treft. Maar met het decreet-wet 2/2025 is het recht nu in het voordeel van de bewoners: de minimale diensten kunnen en moeten worden geleverd. De beslissende stap is nu om de wet te doen naleven tegenover een gemeentelijke blokkade die geen wettelijke rechtvaardiging meer heeft.
Asociación Vecinos de Planes del Rei (SOSPlanes)
